'Dilminha'

Oud-guerrillera topfavoriete om president van Brazilië te worden

In Brazilië is de campagne voor de presidents­verkiezingen van 3 oktober volop losgebarsten nu de televisie sinds dinsdag de officiële campagneclips uitzendt. De kandidate van president Lula en diens Arbeiderspartij (PT), Dilma Rousseff (63, doorklikken op titel voor video), leidt de peilingen.

Wordt Dilma ‘Dilminha’ Rousseff de eerste vrouwelijke president van Brazilië? Volgens de opiniepeilingen wel. Zowel vorig weekend als eergisteren stelden peilingen Rousseff de overwinning in het vooruitzicht. Omdat haar voorsprong op oud-minister van Volksgezondheid en voormalig gouverneur van São Paulo José Serra inmiddels zo’n 16 procent bedraagt, én ze ook al meer dan drie keer meer campagnefondsen ingezameld heeft dan haar rivaal, moet er wel heel veel gebeuren wil Serra Rousseff nog inlopen. En bovenal: Dilma geniet de onvoorwaardelijke steun van Lula da Silva, die al zijn gewicht in de weegschaal gooide om van haar een nationaal boegbeeld te maken.
Rousseff werd in 1947 in Belo Horizonte geboren, de hoofdstad van de zuidoostelijke delfstof- en landbouwstaat Minas Geráis.
Rousseff, de dochter van een Bulgaarse immigrant en Braziliaanse moeder, is economiste van opleiding en verdiende haar sporen als minister in de regering-Lula. Daar ging ze over het strategische departement energie en mijnbouw, waar staatsoliegigant Petrobras onder ressorteert. Alhoewel het ‘Licht voor allen’-programma zoals wel meer beleidsopties van Lula teruggaat tot de regering van diens sociaaldemocratische voorganger Fernando Henrique Cardoso, krijgt Dilma Rousseff veel krediet voor de voortgezette elektrificatie van het platteland. Was aan het begin van Lula’s mandaat, in 2002, 90,8 procent van de landelijke huishoudens op het elektriciteitsnet aangesloten, dan gaat het vandaag al om meer dan 97 procent.

Jaren zeventig

Net als Lula wil Rousseff Brazilië in de vaart der volkeren opstuwen door de armoede en extreme armoede uit te bannen. Terzelfder tijd hoopt zij geloofwaardig te blijven voor de machtige economische elite, wier land een globale speler is geworden. Een van Dilma’s handicaps is haar ietwat belegen jarenzeventigimago.
Om redenen van electorale marketing en om beschuldigingen uit het kamp van Serra voor te zijn, gaf ze dinsdag uitleg bij haar verleden als guerrillera. Zoals arbeider Lula vanuit de vakbondsstrijd groot werd, zo begon middenklasser Rousseff haar politieke loopbaan in de studentenbeweging. In de strijd tegen de militaire dictatuur sloot ze zich samen met haar latere (inmiddels van haar gescheiden) echtgenoot aan bij de Vanguardia Armada Revolucionária Palmares, een guerrilla die ophef maakte toen ze bij een operatie in 1969 een geldkluis roofde in de woning van Ana Capriglioni, de minnares van de toenmalige gouverneur van Rio de Janeiro. Hoewel Dilma geen deel uitmaakte van het commando dat het huis binnendrong, werd ze destijds wel als een van de breinen beschouwd. Veeleer dan over die episode in haar leven uit te weiden, beklemtoont Rousseff de foltering en gevangenschap die haar lot waren. 
Overschot van charisma bezit de strenge en sobere Rousseff niet, en nog steeds moet een meerderheid van Brazilianen wennen aan het vooruitzicht dat een vrouw straks president wordt. Maar daar helpt José Serra van de sociaaldemocratische PSDB een handje. Serra, die destijds wereldwijde faam vergaarde met het Braziliaanse aidsbeleid, krijgt nóg minder makkelijk een lach op zijn gezicht dan Dilma. Alleszins beloven zowel de ene als de andere de voortzetting van het bijzonder succesvolle Lulatijdperk.