vrijdag 26 februari 2010

Cubaanse opposant sterft na hongerstaking

Ging de Cubaanse oppositie door een moeilijke conjunctuur wegens interne verdeeldheid, persoonlijke rivaliteiten, een gebrek aan consensus over de afstand jegens het regime (of jegens de Verenigde Staten) , infiltratie door Washington enzovoort, dan heeft ze nu een martelaar rond wie ze zich kan herenigen. De dood van Orlando Zapata is bijgevolg bijzonder vervelend voor Havana, getuige het feit dat zijn woonplaats Banes donderdag hermetisch door de politie afgesloten was, kwestie van pottenkijkers en demonstranten buiten te houden tijdens de begrafenis.

Onderstaand een stukje dat ik daags na Zapata's overlijden voor De Morgen pleegde:

HAVANA. In een ziekenhuis in Havana is na een hongerstaking van 85 dagen de Cubaan Orlando Zapata (42) overleden. Zapata, die in 2003 aangehouden werd wegens ‘verstoring van de publieke orde en ongehoorzaamheid’, en door Amnesty International als politieke gevangene erkend wordt, protesteerde met zijn actie tegen het mensonwaardige gevangenisregime.

Orlando Zapata Tamayo, een Afrocubaanse metselaar uit het oosten van het land, stierf dinsdag in het Hermanos-Almeijeirasziekenhuis in Havana. Tot hij vorige week naar de hoofdstedelijke Combinado del Este-gevangenis werd overgebracht, voerde Zapata zijn hongerstaking in de gevangenis in Camaguey. Daar was hij in december met eten opgehouden uit protest tegen wat hij - onder meer - de “voortdurende slagen” door zijn bewakers noemde.
Alhoewel Zapata in 2003 werd opgepakt op het moment dat ook een bekende groep van 75 andere dissidenten in de cel gegooid werd, maakte hij van deze laatste geen deel uit. In eerste instantie werd Zapata tot drie jaar cel veroordeeld voor gebrek aan eerbied, verstoring van de openbare orde en ongehoorzaamheid. Naarmate zijn gedrag in de gevangenis echter weerspanniger werd, werd ook zijn straf verzwaard.
Bevestigt Zapata’s dood de mensenrechtenreputatie van een staat die onlangs nog zwaar bekritiseerd werd in een rapport van Human Rights Watch, dan toont het gebeuren ook aan hoe weinig het regime zich de voorbije jaren, sinds de terugtrekking van Fidel Castro uit het openbare leven in de zomer van 2006, geopend heeft. Ofschoon talrijke waarnemers de prille liberaliserende signalen van aanvang 2008 voor het teken namen dat Fidels broer Raul zich minder repressief zou opstellen, is twee jaar later duidelijk dat alles bij hetzelfde blijft.
Het feit dat de gezondheid van Fidel er inmiddels op verbeterd is en dat die laatste met figuren als Ramiro Valdés oude hardlijners weer aan zet kon brengen, duidt op de relatief geringe slagkracht van broer Raul. Valdés, die dikwijls met de repressie uit de jaren ‘60 en ‘70 geassocieerd wordt, is officieel misschien wel minister van Informatietechnologie, in realiteit is hij vooral de nieuwe nummer drie van het regime, de man ook die door de Venezolaanse president Hugo Chavez naar Caracas werd gehaald om daar “de energieproblemen op te lossen” (lees: “Chavez technieken bij te brengen ter controle van zijn opposanten”, zoals veel waarnemers stellen.)
“Dit is slecht nieuws voor de mensenrechtenbeweging op Cuba én voor de regering,” reageerde de bekende Cubaanse mensenrechtenactivist Elizardo Sanchez op Zapata’s dood. Zapata is na de jonge studentenleider en dichter Pedro Luis Boitel in de jaren ‘70 de tweede opposant die door een hongerstaking sterft. “Maar anders dan toen weet vandaag de hele wereld het,” aldus Sanchez.
In een interview met de bekende dissidente blogster Yoani Sanchez (geen familie van de eerste) beschuldigt Zapata’s moeder, Reina Luisa Tamayo, de regering van “moord met voorbedachten rade”.

Saludos, Lode

dinsdag 9 februari 2010

Een Cubaanse elektricien voor Chávez

Mij dezer dagen heel erg afgevraagd wat de Cubaanse minister van Informatietechnologie Ramiro Valdés in godsnaam in Venezuela is gaan uitrichten. De officiële versie, dat hij de regering-Chávez kwam assisteren in het verhelpen van de permanente elektriciteitspannes, is te gek voor woorden, zeker in het licht van de gigantische energieproblemen en stroomonderbrekingen op Cuba zelf. Veeleer schijnt het me toe dat de historische repressor Valdés, die in de jaren zestig mee de UMAP gestalte gaf (de werkkampen voor 'prostitutas, proxenetas y pederastas', kortweg '3 p's') en onder Castro II het internet onder zijn hoede kreeg ('een wild veulen dat getemd moet worden'), Chávez opnieuw op de rails moet zetten nu deze met een groeiende legitimiteitscrisis geconfronteerd wordt, en zelfs de Venezolaanse oppositie opnieuw in haar kansen begint te geloven.
Intussen ontstaat in Venezuela meer en meer de perceptie dat het niet Hugo Chávez is die Cuba en het Castrobestel kwam redden, maar dat het Fidel Castro is die Chávez naar zijn evenbeeld schiep, dit in de hoop zijn regime overeind te houden. Nu Hugo Chávez door een moeilijk moment gaat, is het Valdés, toch de Cubaanse nummer 3, die hem te hulp snelt. Valdés zou het er met name om te doen zijn, meent de bekende oppositiejournalist en oud-guerrillero Teodoro Petkoff, een strategie uit te werken om de Venezolaanse studenten te muilkorven, bij uitstek de luis in Chávez' pels.


Onderstaand een stukje dat ik voor De Morgen pleegde:

Ex-bondgenoten vragen ontslag Venezolaans president

CARACAS l Een gezaghebbende groep vroegere bondgenoten van Hugo Chávez heeft in een open brief gevraagd dat hij ontslag zou nemen als president van Venezuela. 'Het land is in catastrofale doen,' zegt een opposant van de sociaal-democratische partij Un Nuevo Tiempo.


"Hugo Chávez beschikt niet langer over de morele en materiële autoriteit om te regeren", luidt het in een open brief in diverse kranten. Een groep voormalige Chávezgetrouwen roept de president op om de handdoek in de ring te gooien. Tot de ondertekenaars behoren de voormalige minister van Buitenlandse Zaken Luis Alfonso Dávila, oud-minister van Defensie en voormalig bevelhebber Raúl Baduel. In hun ogen "wordt de armoede onder ons volk groter", is de openbare dienstverlening "een chaos" en gaat de economie "ondanks de overvloed aan olie door een van haar diepste crises". De corruptie, schrijft de groep, "geeft vandaag aanleiding tot de meest obscene illegale verrijking die het land ooit meegemaakt heeft". Ook wordt Chávez beschuldigd van "schaamteloze en voortdurende schending van de mensenrechten".

"Hugo Chávez kwam aan de macht met beloften over de strijd tegen de corruptie, tegen de armoede, voor de volksgezondheid en de vrijheid", zegt advocaat José Rojas van de oppositiepartij Un Nuevo Tiempo (Een Nieuwe Tijd) in een gesprek met De Morgen. "Maar Chávez is over de hele lijn mislukt. De munt is gedevalueerd, de koopkracht gedaald, de economie zit in het slop en door de talloze bevolen sluitingen van privébedrijven is de werkloosheid fors toegenomen. Door de focus op preventieve gezondheidszorg ligt de curatieve gezondheidszorg helemaal op apegapen. In elf jaar tijd heeft Chávez niet één ziekenhuis bijgebouwd, in tientallen openbare ziekenhuizen is de werking ingestort. Ook in de genationaliseerde nutsbedrijven werd niet geïnvesteerd, zodat we nu met stroomonderbrekingen van zes tot acht uur per dag zitten. En elk
weekend vallen enkel in Caracas al vijftig doden door moorden." (LD)