Cuba na Castro (even geduld...)

Een recensie van 'Cuba na Castro' die onlangs in het blad Leeswolf is verschenen. Over Cuba zelf kan ik u hetvolgende meedelen (DM, 04/08/2009):

Cuba stelt lang verwacht partijcongres uit
HAVANA. Wat waarnemers al langer dachten is sinds zaterdag officieel: het al jaren verwachte zesde congres van de Cubaanse Communistische Partij wordt sine die verdaagd. ‘Ik ben niet verkozen om het kapitalisme weer in te voeren,’ dempt Raúl Castro intussen elke illusie van economische hervorming.
DOOR LODE DELPUTTE
De hervormingstrein die Raúl Castro in de eerste helft van vorig jaar op gang trok, rijdt niet meer. Na zijn aantreden als president had Castro jr bij talrijke Cubanen prille hoop gewekt dat economische bijsturingen en een geleidelijke versoepeling van de gefnuikte individuele vrijheden (van meningsuiting, van reizen, van onderneming...) alles samen tot een hogere levensstandaard zouden leiden. 
Een jaar later roepen Castro en zijn collegiaal bestuur de zware economische crisis en de tol van twee orkanen (Gustave en Ike) in om het nieuws te officialiseren dat al sinds eind 2008 in de lucht hangt: dat het voor later dit jaar aangekondigde partijcongres dan toch niet doorgaat. Op het congres had onder meer besloten moeten worden of vroeger president Fidel Castro al dan niet aanblijft als partijleider. Ook hadden er cruciale vragen en antwoorden moeten worden geformuleerd betreffende het post-Castrotijdperk. Fidel is inmiddels al 83 jaar oud, zijn broer 78. Enkele leden van de jonge garde, onder wie minister van Buitenlandse Zaken Felipe Pérez Roque en de facto premier Carlos Lage Dávila, werden in maart dit jaar aan de dijk gezet, een als waarschuwing bedoeld gevolg van hun interne kritiek op de haast louter op historische revolutionairen gestoelde ‘gerontocratie’ in Havana.
Cubaanse dissidenten en politologen in Miami, uitvoerig aan het woord op websites als www.cubaencuentro.com, stellen intussen dat het communistische bestel te vermolmd en conservatief is om nog tot bewegen - en dus hervormen - in staat te zijn. In plaats daarvan wordt er tijd gewonnen, in de hoop dat vooral het economische onweer overwaait. De bekende blogster Yoani Sánchez vertolkt dan weer de veelgehoorde stelling dat de Castro’s geen nieuw congres willen, omdat zulks hun dynastieke macht zou aantasten.
De cijfers zijn dan ook wat ze zijn: van de prognoses van zes procent groei die Havana enkele maanden geleden nog formuleerde (en vanwege Cuba’s niet gehomologeerde cijfermethode sowieso niet erkend werden door de Economische Commissie voor Latijns-Amerika en de Caraïben van de VN), blijft dit tweede semester maar anderhalf procent overeind. In de praktijk gaat Cuba door zo’n zware financieel-economische crisis dat tot de blokkering van de bankrekeningen van buitenlandse investeerders werd overgegaan. Heel wat Cubanen spreken inmiddels van een nieuwe Speciale Periode (de jaren negentig, toen Cuba door de instorting van de sovjethulp voor het eerst helemaal op zichzelf was aangewezen en de economie instortte), en zelf kondigde Raúl Castro zaterdag aanzienlijke besparingen aan op de departementen volksgezondheid en onderwijs, ooit de bakens van de revolutionaire trots, maar vandaag in staat van verregaande aftakeling.
Is Raúl Castro op de decentralisering van de landbouw na amper aan reformistische aanzetten toe gekomen, dan hamert hij des te meer op efficiëntie en arbeidsethiek. “Binnen ons onvolmaakte socialisme en onze eigen tekortkomingen is de som van twee plus twee erg vaak drie,” kritiseerde hij. “Diegenen die echter denken dat we het kapitalisme zullen invoeren, zijn gedoemd tot mislukken.”
Castro, die zaterdag de Nationale Raad voor de Volksmacht (het parlement) toesprak, zei ook dat er in afwachting van een partijcongres wel een ‘conferentie’ komt die over de vernieuwing van enkele mandaten zal gaan. Het vijfde en laatste congres vond intussen alweer in 1997 plaats.