São Paulo é tudo de bom

Ik wil er mijn hoofd op verwedden! In het kielzog van de China- en Indiahypes zit er een heuse Braziliëboom aan te komen. En omdat deze blog nu eenmaal niet altijd over Cuba kan gaan: ik ben pas terug uit São Paulo, 'Sampa', een meer dan 20 miljoen inwoners tellende megapool waar ik vrienden en kennissen heb, en die ik in het verleden al vaker bezocht heb.
Het effect blijft werken: elke reis naar São Paulo is een nieuwe confrontatie met de Braziliaanse vooruitgangsdynamiek. Een in luttele jaren compleet vernieuwd autopark bijvoorbeeld, alles flexfuel; een ecologisch-sociale basisreflex die in alle staats- en privé-initiatieven doorsijpelt; de opmars van het internet als vector van cultuur en burgerschap, met de favelas als laboratoria; de politieke beslissing om alle lichtreclames weg te halen en de opschoning van de stad aan te vatten door de visuele vervuiling uit te schakelen - ik noem maar wat.
Ook gestaag: de wijze waarop 'nieuwe' architecten als Rui Ohtake geësthetiseerde herkenningspunten in de stad aanbrengen: hotel Unique met zijn manhattaneske Skyebar (sic, omdat Skye naar een voornaam verwijst); het Ohtake Cultural ook (zie de golvende buitenwand hiernaast) waar Ruis moeder Tomie - een van de bekendste hedendaagse kunstenaars in Brazilië - haar eigen werk en dat van andere plastische kunstenaars exposeert. Ohtake is maar één voorbeeld. Lina Bo Bardi, Paulo Mendes da Rocha en Oscar Niemeyer blijven actueel.
Ook het historisch centrum van Sampa, dat langzaam maar zeker zijn allure uit de eerste helft van de twintigste eeuw herwint, barst van de creativiteit. De gevreesde verdringing van de armere bevolking ten voordele van een middenklassebohème blijft, zoals USP-antropoloog Heitor Frugoli op een pas gehouden Braziliësymposium in het Rotterdamse NAi betoogde, uit. Meer zelfs, de oude tegenstelling tussen centrum en periferie, tussen een geconsolideerde binnenstad en een informele buitenstad, tussen deelhebbende en niet-deelhebbende burgers, wordt hoe langer hoe vager - hoe bepalend gated commmunities en sloppenwijken, laat ons wel wezen, ook blijven.
Maar dan nog. 'São Paulo é tudo de bom', luidt een marketingslogan van de prefeitura, het stadsbestuur. Ik kan het er alleen maar mee eens zijn. São Paulo is geen toeristisch cliché en wie niet valt voor grootsteden dreigt even te moeten slikken. Maar laat het geen beletsel zijn.

Waarom ik dit alles schrijf? Omdat ik hier graag een pleidooi wil houden voor het puike Braziliëfestival dat de hele zomer lang in het eerder vermelde Rotterdam loopt. De identiteit van de stad São Paulo in het NAi; hedendaagse kunst in Boijmans van Beuningen; fotografie in het Nederlands Fotomuseum. Surf naar http://www.brazilcontemporary.nl/nl/ en u leest er alles over. Ook de catalogus van NAi-uitgevers oogt erg fraai!

Até mais, Lode.